Recensie: De ballade van slangen en zangvogels

Ik zou heel even bij de boekenwinkel binnenlopen. Gewoon om te kijken, hield ik mezelf voor. Bij de ingang moest ik een mandje pakken en dat betekende mijn ondergang. Een stapel boeken onder m’n arm loopt niet zo lekker. Een mandje vol daarentegen gaat prima, dus stapelde ik vrolijk door. De boeken die ik ‘altijd nog terug zou kunnen leggen’ waren plotseling meegekomen tot de kassa.

Een paar tientjes en vier boeken later liep ik voldaan de winkel uit. Een van mijn nieuwe aanwinsten: De ballade van slangen en zangvogels van Suzanne Collins. Fans van de populaire YA-serie zaten er al een jaar op te wachten, sinds in de zomer van 2019 bekend werd dat er een prequel zou verschijnen op de trilogie. De Hongerspelen zijn terug!

Zelf las ik De Hongerspelen op vakantie, inmiddels tien jaar geleden. Liggend op een Italiaans strand sloeg ik het boek open en werd meteen meegezogen in het verhaal van Katniss en de wereld van Panem.

Ik was dan ook heel nieuwsgierig toen ik de aankondiging van de prequel las, maar toch wat huiverig. Ik hoopte dat het een waardige aanvulling op de trilogie zou zijn, en niet slechts een mislukte poging om het succes van de serie verder uit te melken. Ik rende daarom niet meteen naar de boekhandel toen het verscheen. Toen ik daar eenmaal was, kon ik me toch niet bedwingen: ik moest het lezen.  Zou ik weer zo worden meegesleept in het verhaal, net als toen ik vijftien was?

Het korte antwoord: ja. Toen ik op mijn balkon in de felle zon zat waande ik me op het Italiaanse strand. Met mijn boek in mijn handen was ik – na een decennium – weer terug in Panem.

Ik had me twee valkuilen voorgesteld bij De ballade van slangen en zangvogels. Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van president Coriolanus Snow, die in De Hongerspelen de vertegenwoordiger is van alles wat er mis is in Panem. Valkuil één: ik was bang dat zijn motieven in dit boek zouden worden goedgepraat; dat zou blijken dat hij helemaal niet zo slecht is als in de trilogie is voorgesteld. Die valkuil weet Suzanne Collins te ontwijken.

Je leert Coriolanus Snow op een andere manier kennen. Tegen het einde van het boek wordt pas duidelijk dat hij echt het verkeerde pad op gaat, maar gedurende het hele verhaal verkeert hij in moreel grijs gebied. Soms doet hij het goede, maar met verkeerde motieven. Hij houdt er gedachten en meningen op na die niet oké zijn. Dat komt vooral naar voren in contrast met zijn klasgenoot Sejanus, die wel een groot rechtvaardigheidsgevoel heeft. Daar heeft Collins duidelijk over nagedacht. Snow is een goed uitgewerkt personage, net zoals Katniss in de originele trilogie. Katniss is niet echt aardig, Snow is echt niet aardig. Toch leef je met beiden mee.

Lucy Gray is de tribuut uit district twaalf die Snow moet begeleiden tijdens de hongerspelen. Ze is verrassend en kleurrijk en lijkt niet te passen in de grijze, naoorlogse setting. Je leert haar goed kennen, maar er blijft altijd een zweem van mysterie om haar heen hangen. Dat maakt haar een heel interessant personage.

Valkuil twee: geforceerde relaties. Je weet wel, van het soort ‘dit personage blijkt ineens de oma van Katniss te zijn’ of ‘Snow is stiekem de vader van Peeta’, of zoiets. Ook mijn angst daarvoor was ongegrond. Collins legt een heleboel links naar de originele trilogie, die elementen uit die boeken verklaren. De hongerspelen in de tijd van Snow zien er heel anders uit dan die in de tijd van Katniss, bijvoorbeeld. In De ballade lees je hoe de spelen langzaam zijn veranderd en hun uiteindelijke vorm hebben aangenomen. Ook leer je een personage uit Spotgaai beter kennen en kom je het verhaal achter de galgenboom te weten. Alle verwijzingen nemen een logische plaats in in het geheel.

Natuurlijk heeft ook dit boek zijn zwakke punten. De ontknoping voelt iets te gehaast, terwijl het middenstuk juist wel iets beknopter had gemogen. Een aantal elementen uit het tweede deel van het verhaal hadden wat mij betreft ook beter weggelaten kunnen worden. Aan het einde blijven er nog wat losse eindjes over, die je als lezer zelf aan elkaar mag knopen. Deze details mogen de pret echter niet drukken.

De ballade van slangen en zangvogels heeft me positief verrast. Suzanne Collins heeft een waardige toevoeging geschreven aan een immens populaire trilogie. De personages zijn intrigerend. Het verhaal biedt nieuwe inzichten in de wereld van De Hongerspelen én is tegelijkertijd een feest van herkenning voor de fans van de eerdere boeken. Een must read dus.